Doctoraat dr. Sofie Claerhout

2016 - 2020

Forensische DNA-analyse is de gouden standaard in het rechtssysteem om de dader te identificeren via biologische sporen op een plaats delict. Helaas kan dader-identificatie door middel van standaard DNA soms een uitdaging vormen in gemengde man-vrouw DNA-sporen zoals bij seksuele aanranding of moordzaken. Wanneer er sprake is van een mannelijke dader is het mogelijk om het man-specifieke Y-chromosomaal DNA (Y-DNA) te analyseren. Het Y-DNA negeert het vrouwelijk slachtoffer DNA in een mengspoor, vergemakkelijkt de uitsluiting van andere mannelijke verdachten en kan meerdere mannelijke daders detecteren. 

'Familial searching' of DNA-verwantschapsonderzoek is een forensische identificatiemethode waarbij er gezocht wordt naar familieleden om alsnog de dader te kunnen vatten. Y-DNA fungeert hiervoor als een uniek hulpmiddel aangezien het grootste deel relatief intact wordt overgeërfd van vader op zoon. De enige bron van genetische variatie tussen paternaal verwanten is het optreden van mutaties op Y-DNA merkers. Y-DNA analyse biedt hierdoor de mogelijkheid om verre of dichte verwanten te vinden die in hun vaderlijke lijn een gemeenschappelijke voorouder (MRCA) delen met de dader. 

Helaas zijn er nog enkele belangrijke hiaten in de kennis rond variatie op het Y-DNA. Mijn proefschrift biedt nieuwe inzichten in de patrilineaire overdracht van Y-DNA om het gebruik van familial searching als een efficiënt instrument in forensisch onderzoek te verbeteren. 

• CHAPTER II - Allereerst werd door Y-DNA analyse tussen paternaal biologische verwanten de kennis over Y-DNA merkers en hun mutatiesnelheden uitgebreid. 
• CHAPTER III - Daarna werden verborgen mutaties onderzocht om alle variaties op het Y-DNA tussen paternaal verwanten zichtbaar te maken. 
• CHAPTER IV - Vervolgens werd met deze informatie een verbeterde MRCA rekenmachine ontwikkeld (de 'YMrCA') om de genealogische afstand tussen een dader en zijn familielid beter te kunnen inschatten. 
• CHAPTER V - Daarnaast werd gefocust op de correlatie tussen Y-DNA en familienamen, omdat deze in veel populaties samen worden overgeërfd van vader op zoon. Factoren die deze correlatie beïnvloeden werden onderzocht om een familienaam-voorspellingsmodel (de 'Ysurnames') te creëren. 
• CHAPTER VI - Tot slot werd een Y-DNA specifieke kit (de 'CSYseq') ontworpen om de huidige resolutie van Y-DNA analyse op sequentieniveau te brengen. Hierdoor werd het mogelijk om heel wat Y-DNA merkers van meerdere mannen tegelijk te analyseren en zo een uniek Y-DNA profiel te identificeren.

▼ Bekijk hieronder de publieke doctoraatsverdediging van dr. Sofie Claerhout

• Promotor: Prof. dr. Ronny Decorte
  
• Jury: Prof. dr. Peter de Knijff (LUMC, Leiden - NL)
• Dr. Els Jehaes (UZ Antwerpen)
• Prof. dr. Filip Volckaert (KU Leuven)
• Prof. dr. Thierry Voet (KU Leuven)